سالها است که بشر به دنبال راهی برای افزایش طول عمر و داشتن بدنی سالم و قدرتمند است. همواره در سرتاسر جهان، در مراکز تحقیقاتی و موسسات مختلف پژوهشی، زمان و بودجه زیادی برای این منظور صرف میشود. در کنار بالا بردن طول عمر، مسئله عمر مفید، به معنای عمر بالا بدون از کار افتادگی و بیماری مطرح میشود. چگونه میتوان طول عمر را با حفظ کیفیت افزایش داد؟
روزانه تعداد زیادی از مردم قربانی بسیاری از انواع بیماریهای مزمن و تهدید کننده سلامتی میشوند که در راس آنها مشکلات قلبی- عروقی و سپس انواع سرطانها قرار دارد؛ اما آنچه که شایان توجه است کلمهی بیماری مزمن میباشد. بیماریهایی از این دست، ناگهانی و یک شبه پدید نمیآیند، بلکه در طول سالیان دراز و با سبک غلط زندگی ایجاد شده و به مرور پیشرفت میکنند. به طور کلی بروز این بیماریها تحت تاثیر دو فاکتور مهم ژنتیک و محیط است، اما حتی اگر فردی ژن بروز بیماری را هم داشته باشد میتواند با سبک زندگی صحیح که شامل دوری از استرس، انجام فعالیت بدنی منظم و داشتن رژیم غذایی سالم است، از بروز آن جلوگیری کند.
از سال 1935 میلادی دانشمندان نشان دادهاند که اعمال محدودیت در کالری دریافتی میتواند متوسط و حداکثر طول عمر را بالا ببرد. از آن زمان تا کنون مطالعات مختلفی با همین موضوع در سرتاسر جهان شکل گرفت که تماماً این موضوع را تایید کرده و نشان دادهاند موثرترین مداخله غیرژنتیکی برای افزایش طول عمر، محدودیت دریافت کالری است. در حقیقت در تمام این مطالعات کاهش 20 تا 40 درصد کالری دریافتی با افزایش طول عمر و کاهش بروز بیماریها همراه بوده است.
از آن زمان تا کنون تلاشهای زیادی برای یافتن مداخلاتی مشابه یا حتی کشف دارویی صورت گرفته که بتواند همچون کاهش کالری دریافتی طول عمر را بالا ببرد اما این تلاشها تا به امروز موفق نبوده و هنوز هیچ مادهای به طور قطع کشف و معرفی نشدهاست. اما همین تحقیقات نشان دادهاند که در برخی ترکیبات غذایی، موادی وجود دارد که اثرات مشابهی بر افزایش طول عمر اعمال میکند. این ترکیبات شامل مادهای است با نام "رزوراترول" که در انگور قرمز، زرشک، انار و به طور کلی میوههای قرمز یافت میشود. همچنین در زردچوبه نیز ترکیبی به نام "کورکومین" وجود دارد که اثراتی مشابه از خود نشان داده است. علاوه بر این، ترکیبات موجود در خانواده کلم، امگا 3 موجود در روغنهای مایع گیاهی و غذاهای دریایی، ترکیبات موجود در چای سبز، جینسینگ و سویا نیز میتوانند تا حدودی اثرات مشابهی با محدودیت کالری ایجاد کنند.
همانطور که گفته شد داشتن سبک زندگی سالم کلیدیترین عامل در پیشگیری از بروز بیماریهای مزمن به شمار میآید، ازاینرو در مرحله اول، کاهش کالری دریافتی در کنار خوردن ترکیبات مفید غذایی میتواند مؤثرترین اقدام برای داشتن بدنی سالم و عمری طولانیتر باشد. پس لازم است برای آن آگاهانه بیاندیشید، برنامهریزی کنید و در نهایت تصمیم بگیرید.
در این میان توجه به روغن مصرفی، تأثیر به سزائی در سلامتی دارد، چراکه تقریباً در تمام غذاها مورد استفاده قرار گرفته و جزء جداییناپذیر برنامه غذایی است. ازاینرو انتخاب روغن مناسب میتواند ضمن نداشتن اسیدهای چرب مضر با داشتن اسیدهای چرب امگا 3 و 9 همچون ترکیبات غذایی که در بالا به آنها اشاره شد در پیشگیری از بروز بیماریها مؤثر واقع شود. شرکت مارگارین، اولین تولیدکننده روغنهای مایع گیاهی در ایران با بیش از 60 سال سابقه طیف وسیعی از محصولات شامل روغن مایع آفتابگردان، روغن مایع کانولا و روغن مایع مخلوط (ترکیبی از روغن مایع سویا، آفتابگردان یا کلزا) را تولید میکند. با این امید که انتخاب هوشمندانه مواد غذایی موجود در سبد خانوادههای ایرانی بتواند در پیشگیری از بروز بیماریهای مزمن مؤثر باشد و شاهد رشد میانگین نسبی طول عمر افراد در کشورمان باشیم.