مشکلات مرتبط با اختلالات چربی خون، عامل بروز بسیاری از بیماریهای مزمن همچون سکته قلبی و مغزی است که متأسفانه به عنوان یکی از علل اصلی مرگومیر در سرتاسر جهان به حساب میآید. از این رو متخصصان مارگارین تصمیم گرفتند تا در مقالهای کوتاه و کاربردی به بررسی علل، علائم و درمان این مسائل بپردازند.
شركت مارگارين به عنوان اولين شركت توليدكننده روغنهاي گياهي در ايران با بيش از شصت سال سابقه، سعی در توليد روغنهايی با ارزش غذايی بالا و سالم دارد. اين شركت با توليد روغن در دو بخش خانوار و صنف و صنعت از ديرباز در عرصه توليد روغن در ايران فعاليت داشته است. ازجمله روغنهای توليدی اين شركت در حوزه خانوار ميتوان به روغن آفتابگردان آفتاب، روغن کانولای آفتاب، روغن مایع مخلوط آفتاب و روغنهای مخصوص سرخکردنی اشاره كرد. اين روغنها از جمله روغنهای گیاهی و غیراشباع است که نسبت به سایر روغنها از ارزش غذایی بالاتری برخوردار بوده و همچنين در پیشگیری از بروز بیماریهای قلبی عروقی مؤثر هستند.
در ادامه نگاهي اجمالي به اختلالات چربی خواهيم داشت؛
چربیها با همکاری پروتئینها و کربوهیدراتها، اجزای اصلی ساختمان سلولهای زنده را تشکیل میدهند. کلسترول و تریگلیسیرید در دستهی چربیها جای میگیرند و از آنها بهعنوان یک منبع ذخیره انرژی در بدن استفاده میشود. ﮐﻠﺴﺘﺮول ﺑﻪ دو ﻃﺮﯾﻖ در ﺑﺪن ﺑﻪ وﺟﻮد میآید: بیشترین مقدار کلسترول که در حدود 1000 میلیگرم است روزانه در کبد ساخته شده و مابقی آن از طریق خوردن غذاهای حاوی کلسترول شامل گوشت قرمز، زرده تخممرغ و لبنیات پرچرب وارد بدن میشود.
ازآنجاییکه کلسترول از جنس چربی است برای جابهجایی و انتقال در خون نیازمند حاملهای به خصوصی است. کلسترول بد خون یا LDL ناقل کلسترول از کبد به بافت محیطی و HDL يا همان كلسترول خوب خون ناقل کلسترول از بافت محیطی به کبد است. افزایش LDL یا کلسترول بد، باعث ایجاد رسوب در رگها میشود و در طول زمان منجر به بروز بیماری قلبی یا سکته مغزی میشود. از سوی دیگر، سطح بالای HDL، یا «کلسترول خوب»، از رسوب کلسترول بد در رگها جلوگیری میکند. درنتیجه به سلامت دستگاه قلبی عروقی کمک شایانی میکند. به این شکل که چربی زیاد منتقلشده به رگهای خونی در طول زمان، باعث تشکیل پلاک در دیواره عروق میشود. درنتیجه قطر رگها کم شده و عبور خون در داخل رگها سخت میشود و خونرسانی به اندامها کاهش مییابد. قلب برای جبران این کمبود مجبور است فشار بیشتری را تحمل کند و خون را با قدرت بیشتری پمپاژ کند که در بلند مدت موجب کاهش کارایی قلب و بروز سکته میشود.
عواملی که منجر به بروز اختلال در چربی خون میشوند، شامل:
- اضافهوزن یا چاقی
- ورزش ناکافی
- مصرف مواد غذایی سرشار از چربیهای اشباع و کلسترول
- مصرف کم میوهها، سبزیها و فیبرها
- برخی داروها مثل، قرصهای ضدبارداری، هورمونهای مربوط به درمانی یائسگی، برخی از داروهای دیورتیک (قرصهای ادرارآور) و داروهای مسدودکننده بتا برای درمان بیماریهای قلبی و عروقی
بهطورکلی افزایش چربی خون هیچ علامت یا نشانهی خاصی ندارد. به همین جهت به تمامی افراد توصیه میشود که پس از 30 سالگی هر 5 سال یکبار سطح کلسترول خون خود را با آزمایش خون ارزیابی کنند تا در صورت نبودن در رنج نرمال اقدامات پیشگیرانه سکته قلبی و مغزی انجام گیرد؛ اما در افرادی که بهصورت ژنتیکی مبتلا به افزایش چربی خون هستند، ممکن است تودههایی زرد رنگ از کلسترول، در اطراف چشمها یا مفاصل ایجاد شود. انجام اقدامات پیشگیرانه، موثرترین روش جهت کاهش بروز بیماریها است. آنها را بشناسیم و جدی بگیریم.